Waterontharder

In augustus 2016 werd in ons gebouw een waterontharder geïnstalleerd. Het bedrijf waar wij de installatie hebben gekocht is de firma Aquintos uit Duitsland. Uiteraard is er enige discussie aan vooraf gegaan. De bekende discussie over de voor- en nadelen van een dergelijke installatie, maar uiteindelijk bleek tijdens de stemming over deze investering dat iedereen voor het plan was.

Het principe van een waterontharder is heel simpel.
Met behulp van een hars worden de harde ionen (Ca++ en Mg++) uit het water vervangen door zachte ionen (Na+). Natriumzouten zijn goed oplosbaar, calciumzouten slecht. Calciumzouten slaan eerder neer, zeker als water wordt verwarmd. Er komt door een waterontharder niet meer zout in het water, maar alleen zouten met een andere samenstelling. Daarbij hangt het af van de hoeveelheid moleculen in het aanvoerwater (het harde water) hoeveel zachte Na+-ionen er in het zachte water terecht komen.
Geleidelijk aan raakt het hars verzadigd met de harde calcium-ionen. Om het hars weer actief te maken vindt na vier dagen een computergestuurde regeneratie plaats waardoor de harde calcium-ionen in de hars vervangen worden door goed oplosbare natrium-ionen. De calcium-ionen worden in de riolering weggespoeld evenals de overtollige natrium-ionen, die bij de regeneratie overblijven. Deze regeneratie brengt de hars weer in zijn oorspronkelijke actieve toestand.

 

De meest hardnekkige misverstanden zijn:
  • het is ongezond want je hebt kalk nodig voor je botten. Ruim 95% van het kalk dat wij voor onze botten nodig hebben halen wij uit onze voeding, slechts heel weinig uit het water. Hetzelfde geldt voor de magnesium-zout. Zacht water is dus niet ongezond.
  • het keukenzout (NaCl) dat bij de regeneratie van het verzadigde hars wordt gebruikt is slecht voor ons milieu en voor ons zelf (te veel NaCl is voor bloeddruk-patiënten niet goed). Feit is dat de moleculen calcium-zout een op een worden omgeruild voor evenveel moleculen Na-zout. Het worden niet meer moleculen, alleen zijn de Na-zouten goed oplosbaar en slaan zij niet neer. De calcium-zouten worden bij de regeneratie van het hars weggespoeld. Dat proces vindt plaats in de harscilinders van de waterontharder. De concentratie NaCl (keukenzout) in het water verandert niet. Er wordt geen keukenzout aan het water toegevoegd. Uitsluitende de Ca++ ionen worden vervangen door Na+ ionen. Deze vervanging heeft geen nadelige effecten op de bloeddruk van mensen.
  • door het water te ontharden wordt het water agressief voor de leidingen, met schade tot gevolg. Naar deze fabel is uitgebreid onderzoek gedaan en het is onjuist. De leidingen in huis worden alleen ontdaan van alle kalkaanslag die er al in zit. Ze worden eigenlijk weer als nieuw.

De voordelen zijn:

  • zacht water is beter voor alle apparaten die met (warm) water te maken hebben. Zoals de Quooker of waterketel, boiler, wasmachine, stoomstrijkijzer, kranen, douchekop en douchecel, pannen, CV-ketel. Deze apparaten gaan met onthard water veel langer mee.
  • zeep, wasmiddel en shampoo kunnen worden teruggebracht naar de helft of minder (veel beter voor het milieu en besparing op kosten).
  • zacht water is veel beter voor onze huid en haren.
  • de douche hoeft niet meer te worden gedroogd na het gebruik, er blijft geen kalklaag achter.
  • het water is gefilterd, heerlijk van smaak en niet zout.
  • door de elektrolyse na de regeneratie worden bacteriën gedood (ook legionella).

De nadelen zijn:

  • Er moet alle 5-6 weken zout in het zoutvat worden aangevuld. Eigenlijk is dat alles. Al het andere doet de installatie zelf.

Conclusie
Nu we zes jaar verder zijn is iedereen enthousiast en zou niemand het zachte water meer willen missen. Maar af en toe komen de oude vragen en twijfels weer op. Dan is voorlichting belangrijk naast vertrouwen in de kennis van de verantwoordelijke initiator.

 

De installatie
aansluitingen (driewegkraan naar waterontharder, drukbegrenzer en filter, terugslagklep) zoutvat, harscilinders en regelcomputer zoutvat met zouttabletten

De linker foto toont de aansluiting vanaf de aanvoerleiding van het leidingwater (het harde water komt van rechts). Op de middelste foto de twee harscilinders (per cilinder 30l hars) ervoor het zwarte zoutvat, op de rechter foto is het vat geopend. Het zwarte kastje (middenfoto) met de display is de controlerende computer, die een aansluiting van 230V nodig heeft voor zijn voeding van 12V. Deze computer activeert het regeneratieproces 1x/4 dagen in de nacht. De installatie werkt op de waterdruk van de waterleiding. Er zit geen pomp in de installatie.

Flexibele aansluitslangen (Panzerschlauch)
De aansluitingen op de waterleiding werden gerealiseerd door flexibele slangen met een gladde binnenkant die geen weekmakers of rubber bevatten dat zou kunnen worden afgeven aan het drinkwater.
Das Polyethylen-Schlauchmaterial LC-Flex ist frei von löslichen Bestandteilen wie Halogenen, Weichmachern, Kautschuk, Vulkanisationschemikalien und Schwermetallen.
Die DVGW-Zulassung mit den Prüfungen W 543, W 270 und KTW A bescheinigt die hervorragende mikrobiologische Reinheit und mechanische Belastbarkeit. Zusätzlich weist das Schlauchinnenmaterial eine hohe Beständigkeit gegen Elektrokorrosion sowie eine Vakuumfestigkeit bis 0,1 mbar selbst bei kleinsten Biegeradien und Temperaturen bis + 80 °C auf.

De “terugslagklep” (rechts naast het groene filterhuis)
Het messingdeel rechts van het groene filter bestaat uit drie verschillende compartimenten met drukverschil ertussen. Dat drukverschil voorkomt terugstroom van water. Als het drukverschil wegvalt zullen de kleppen vanzelf sluiten en kan water niet terugstromen. Bij dreigende terugstroom zal het systeem de vloeistof gewoon laten afvloeien.

Aquintos Systemtrenner 1 ” AG Systemtrenner 1“ AG ( DN25 ) ( PN10 ) Sicherungseinrichtung für Trinkwasser DIN EN 1717 um den Rückfluss ins öffentliche Wassernetz zuverhindern. Mit DVGW / SVGW / KIWA TÜV- und Schallschutzzulassung. Integrierter Schmutzfänger druckunabhängig.

Systemtrenner kan worden vertaald met Systeemscheider. Kort gezegd: terugslagklep.

In 2022 constateerden wij voor de tweede keer enige lekkage van de “terugslagklep”. Het is simpel deze lekkage op te heffen door de terugslagklep korte tijd ruim door te spoelen. Kleine deeltjes die de lekkage veroorzaken worden daarmee weggespoeld. Verder onderhoud is niet nodig. Men moet de zwarte slang tijdelijk aansluiten op de onderkant van het groene filter en er een emmer onder te houden. Draaien aan de groene knop zal het water met grote hoeveelheid doorspoelen. Vuil in het apparaat zal worden uitgespoeld.

Drukbegrenzer en filter (groen)
Het groene apparaat links naast de terugslagklep zijn de drukbegrenzer en het filter. De maximale druk kan met de knop bovenste op het apparaat worden ingesteld (mits de hydrofoor de druk kan leveren). Normaal dient de druk te worden ingesteld op 4 tot 5 bar. Niet onder de 4 omdat de bovenste verdieping anders mogelijk te weinig druk overhoudt. Elke meter aan hoogte die moet worden overwonnen zorgt voor een daling van de waterdruk met 0,1 bar. Tussen de begane grond en de vloer van het penthouse zitten bijna 10m. Dat houdt in dat het drukverlies tussen de gemiddelde normale waterleiding druk van ongeveer 2,5 bar op de begane grond en het penthouse ongeveer 1 bar is. CV-ketels en wasmachines hebben voor een goede werking minimaal 1 bar nodig.
Onderin het apparaat zit een zichtbaar filter. Dat houdt ongewenste deeltjes en vuil buiten de installatie. Eénmaal per kwartaal even doorspoelen en klaar.

De afvoerleiding zoutoplossing na regeneratie
Door de vloer van de hydrofoorruimte en aansluiting op het riool van de hydrofoorruimte. Het zijn enkele liters zoutoplossing per 4 dagen die we niet los in het putje wilden laten lopen, maar via een vaste aansluiting op de riolering.

 

Periodiek onderhoud installatie

Behalve aanvullen van zout in het zoutvat is er vrijwel geen onderhoud aan de installatie nodig, het systeem werkt geheel zelfstandig.

  • ongeveer een maal per 4 dagen regenereert de installatie zich zelf door de hars te ontdoen van de calcium-zouten en te vervangen door natrium-zouten.
  • bij deze regeneratie wordt de installatie tevens ontsmet, door een kleine hoeveelheid chloor die door elektrolyse ontstaat en daarna geheel wordt weggespoeld.
  • ongeveer 1x per vier tot zes weken moet er zout worden aangevuld in het zoutvat. Gewoon keukenzout in tabletvorm (10kg kost ongeveer € 2,00-3,00).
  • ieder kwartaal moet het groene filter worden teruggespoeld door de onderste groene kraan even open te draaien en enkele liters water in een emmer op te vangen en weg te gieten.
  • daarmee worden ook vuil en kleine deeltjes uitgespoeld uit de terugslagklep rechts naast het filter, die anders tot enige lekkage kunnen leiden.

 

De leverancier

De leverancier en installateur van deze waterontharder is de firma Aquintos uit Duitsland. Deze firma is gevestigd in Voerde een plaatsje tussen Emmerik en Oberhausen. De montage en het afregelen vond binnen één dag plaats.
Factuur waterontharder 2016 (in duplo)

Behalve zout bijvullen is er geen enkele handeling aan de installatie nodig geweest in deze eerste twee jaar. Na bijna 4 jaar zonder enig probleem was schoonmaken van de terugslagklep noodzakelijk. De klep lekte iets water en werd door ons zelf schoongemaakt en met wat vaseline sluitend gemaakt. Doorspoelen is vaak afdoende.

 

Het zout

Het zout, noodzakelijk voor verzachting van het water, bestellen wij sinds 2022 in zakken van 10kg en in tabletvorm bij Eurosalt in Rotterdam. Eén maal per twee jaar worden de zakken bij ons afgeleverd. De kosten zijn ongeveer € 250 per twee jaar inclusief BTW en aan huis bezorgd. Denk eraan ze de pallet terug mee te geven. Scheelt eigen afvoer en kosten.

 

Instelling hardheid

Met de schroef in het midden van de foto kan de hoeveelheid normaal (niet onthard) leidingwater worden bepaald die men wil toevoegen aan het ontharde water. Wij zijn begonnen met geheel onthard water, dus een dH van 0.

Het is te overwegen om na een langere periode een klein beetje normaal water middels een bypass te mengen met het ontharde water.
Middels titratie kan de juiste bijmenging worden gemeten en naar eigen wens worden ingesteld. Zo’n titratie-set is in ons bezit.

Het omslagpunt is duidelijk zichtbaar. En daarmee de hardheid van het water.