Achtergrond
Eind september 2010 werd ons gebouw opgeleverd. Ieder appartement voorzien van een eigen HR-ketel, aangesloten op individuele eigen aan- en afvoerkanalen (respectievelijk luchtaanvoer en rookgasafvoer). Die kanalen lopen door twee schachten verticaal door het gebouw waarvan verderop foto’s staan. Op het dak eindigen deze kanalen in een grote kap, met verschillende benamingen, een combikap, dakkap of prefab schoorsteen (zie foto hieronder). Met buizen voor de ketels, de rioolontluchting en de afvoeren van de mechanische ventilaties.
Verklarende terminologie
Rookgasafvoer = RGA
Flexibele rookgasafvoer = Miniflex van Burgerhout (iets buigzame buis met ribbels).
Individuele rookgasafvoer = per appartement een eigen rookgasafvoer met per appartement gescheiden kanalen van ketel tot de schoorsteen.
Schacht = gemetselde verticale ruimte (±60x90cm) waarin zich buizen en kanalen bevinden (beetje vergelijkbaar met meterkast waarin de wateraansluitingen, elektra en gasbuizen verticaal door de appartementen en etages lopen).
De wet- en regelgeving (Gasketelwet)
In Nederland zijn lekkende rookgasafvoeren (RGA’s) verantwoordelijk voor tientallen dodelijke koolmonoxidevergiftigingen per jaar. Reden voor de wetgever om strengere eisen aan installateurs van nieuwe ketels te stellen (ingaande 2023).
Ketels hebben een levensduur van circa 15 jaar. Onze ketels zijn opgeleverd in 2010 en zullen daarom binnen enige jaren moeten worden vervangen, al dan niet in een hybride uitvoering. Daarbij moet vanaf 2023 ook de RGA worden vervangen. Of compleet of door een compleet nieuwe buis of een buis met een iets kleinere diameter die in de oude buis wordt geplaatst. Bij ons heeft de oorspronkelijke buis een diameter van 80mm, de vervangende buis nominaal 60mm (buitenmaat 63mm). Helaas sloten de buizen in de noordoostelijke schacht verticaal niet goed aan in de dakkap en werden bochten gebruikt om de aansluiting te realiseren. Aangezien de nieuwe buis vrij stug is lukte het niet om de nieuwe buis (Miniflex) in de oude buis van de noordoostelijke schacht te laten zakken. De bochten zijn te scherp.
Over de buizen in de zuidwestelijke schacht is niets bekend, we hebben er geen foto’s van. Er zal moeten worden bekeken of ook in die schacht bochten een probleem veroorzaken.
De eisen die gesteld worden aan het rookgasafvoersysteem en de verwerking zijn o.a. omschreven in: EN 14471
– Er mogen geen verschillende materialen in het afvoerleidingsysteem worden toegepast.
– De leidingen moeten van dezelfde fabrikant zijn.
– Om stilstaand condens in het afvoersysteem te voorkomen moet het afschot minimaal 3°, 50 mm per meter, bedragen.
Samenvatting:
– De luchtaanvoer moet van buitenshuis komen en luchtdicht zijn.
– Flexibele RGA’s mogen alleen verticaal worden gebruikt (horizontaal een starre buis).
– De RGA moet stevig gebeugeld worden.
– De RGA mag niet met schroeven vast worden gezet (geen Parkers).
– Het condensaat van de rookgassen moet door goed afschot in de juiste richting worden afgevoerd (naar de ketel toe).
– Een RGA mag niet ouder zijn dan 5 jaar bij plaatsing van een nieuwe cv-ketel.
Conclusie:
Bij vervanging van de HR-ketel moet de RGA, indien ouder dan 5 jaar, ook worden vernieuwd.
Informatie Rijksoverheid: Handreiking voor vve-besturen, vve-beheerders en professionele verhuurders.
De veiligheid van collectieve rookgasafvoeren in woongebouwen.
Hoe kunnen onze problemen worden opgelost?
Beide oplossingen lossen het probleem ook voor de toekomst op. Iedere 15 jaar kan de gebruikte inwendige buis worden verwijderd en een nieuwe buis worden geplaatst.
Zo simpel is de vervanging van de RGA door de Miniflex buis van Burgerhout. Klik hier voor de video
N.B. Per ketel is maar één Miniflex aansluiting nodig.
Jaarlijks onderhoud ketel en RGA.
Een punt waarover wij als VvE moeten nadenken is het jaarlijkse onderhoud van ketel en RGA. Nu regelt iedere eigenaar het onderhoud van zijn eigen ketel zelf. Aangezien bij dat onderhoud tegenwoordig ook de RGA dient te worden beoordeeld lijkt het mij beter als wij als VvE kiezen voor één installateur die het jaarlijkse onderhoud uitvoert. Ook verzekeringstechnisch is dat beter. Welke installateur dat is moeten we samen beslissen.
Onze combikap, ook wel prefab schoorsteen genoemd.
Boven op die kap zijn zes kleine schoorstenen te zien met nog één erachter. Dat zijn de rookgasafvoeren van onze ketels.
| Individuele kanalen (schematisch) | aansluiting onze ketel |
|---|---|
 |
 |
| De situatie bij ons. Iedere ketel heeft een eigen aan- en afvoer-kanaal. | De aansluiting van onze eigen ketel op onze eigen kanalen. |
Onze individuele luchtaanvoerbuizen en rookgasafvoeren (RGA’s) hebben een diameter van 80mm. Bij aanbrengen van een nieuwe buis voor een rookgasafvoer in de 80mm buis wordt de afvoer kleiner. De buitenmaat van de vernieuwde buis is 63mm en de binnenmaat 54mm. Het gebruik van 50mm rookgasbuizen is alleen toegestaan als de luchtaanvoerbuis een diameter van 80 mm heeft. Vraag ernaar bij je installateur of kijk op de site van de fabrikant.
Wetgeving en certificaten
Vanaf 1 april 2023 mogen alleen bedrijven die daarvoor gecertificeerd zijn werkzaamheden uitvoeren aan gasverbrandingsinstallaties, zoals cv-ketels, geisers, gashaarden of -kachels. Certificaten worden afgegeven door hiervoor aangewezen certificerende instellingen op basis van aangewezen certificatieschema’s. Gecertificeerde bedrijven worden opgenomen in het Register gasverbrandingsinstallaties.
Register gecertificeerde bedrijven
Controleer bij inschakelen van een installateur om een nieuwe ketel te laten plaatsen eerst de geldige certificaten. Is het bedrijf certicaathouder. Vraag om het bewijs.
| Het probleem | en de oplossing |
|---|---|
| De schacht in opbouw met de niet goed uitgelijnde dakkap | De problematische bochten |
 |
 |
Bochten in kanalen maken mogelijk nieuwe dakkap nodig (vanwege vervanging RGA’s)
Op 22 augustus 2023 ontvingen wij de offerte voor vervanging van de dakkap op ons dak. Die vervanging leek nodig om een goede basis aan te leggen voor de vervanging van de RGA’s om de 15 jaar. Met de bochten van de kanalen in de oude situatie lukte dat niet. De prijs voor deze aanpassing was € 6.000,00. Een fors bedrag, maar mogelijk een goede investering voor de oplossing van een probleem. Naast deze vernieuwing moeten in de bestaande RGA’s nieuwe RGA-buizen worden aangebracht.
De vraag kwam op of de bochten minder scherp zouden kunnen worden gemaakt. Daar gaan wij eerst naar kijken. Daarnaast kwam even het idee op of de Miniflex niet in de huidige aanvoerbuis van de buitenlucht zou kunnen worden geplaatst, daar zitten minder bochten in?
De huidige RGA zou dan als aanvoerbuis van de buitenlucht kunnen dienen?
Nieuwe RGA
De Miniflex van Burgerhout ziet er uit als een ruime stofzuigerbuis. Deze buis wordt vanaf het dak in de bestaande verticale RGA geschoven en verbonden met een vast horizontaal buisdeel dat aangesloten wordt op de nieuwe HR-ketel. De kosten hiervoor zijn ongeveer € 20 per strekkende meter buis. De luchttoevoerbuis verandert niet.
Op de foto de Miniflex van Burgerhout met een diameter van nominaal 60mm. Deze slang is vrij stug, waardoor bochten moeten worden vermeden. Hij wordt vanaf het dak recht naar beneden ingevoerd tot het horizontale deel. Daar wordt een 90graden bocht aan vastgezet en met een vaste buis verbonden met de nieuwe HR-ketel.
| Een individuele kanaal, zoals bij ons | De dubbelwandige Miniflex die wordt ingeschoven |
|---|---|
 |
 |
Materiaalkosten Miniflex RGA voor één appartement bij een schoorsteenlengte van 10 meter.
Voor andere lengtes is alleen de slang korter of langer. Per meter rond de € 20.
| Onderdeel | prijs |
|---|---|
| Slang 10 m | € 160 |
| Veiligheidsdoorvoer | € 110 |
| Koppelset | € 60 |
| Buitenkap | € 70 |
| Totaal | € 400 |
Offerte dakkap HDA- 2310714
Meer informatie:
Eisen aan rookgasafvoer bij vervangen HR-ketel
Vve-belang over rookgaskanalen
Brochure Rijksoverheid
Kostenverdeling
Er is discussie over de vraag wie voor de kosten moet opkomen. Puur formeel de eigenaar en niet de VvE. Hoe staat het in het MJOP? In de podcast wordt een prijs genoemd voor een gebouw met 20 appartementen en vervanging van alle HR-ketels en RVS-voeringen voor € 2.500,00 per eigenaar.
Veel installateurs adviseren een kunststof binnenbuis aan te brengen. Volgens hen is deze beter bestand tegen de zuren die in het condenswater aanwezig zijn dan een buis uit RVS.
Plaatsing van nieuwe ketel bij het penthouse (42) op 25 mei 2023
Na lang zoeken op internet besloten wij een hybride ketel te laten plaatsen die door de consumentenbond in maart 2022 als beste werd bevonden: Vaillant ecoTEC Plus CW5. Voor een totaalprijs van net € 2.800 (inclusief nieuw rookgasafvoerkanaal ten bedrage van € 350)
Deze ketel is speciaal bestemd en ontworpen om met een warmtepomp samen te kunnen werken, bijvoorbeeld de AroTherm 55/6 die buiten op het terras zou kunnen staan.
Bij de installatie van deze ketel bleek het grootste probleem de vernieuwing van de rookgasafvoer te vormen. De vervanging vond vanaf het dak plaats. Om veilig op het dak aan de combikap te kunnen werken werden eerst vijf mobiele ankers op het dak vastgezet als valbeveiliging.
Daarna werd de uitstekende pijp boven de schoorsteen met een slijptol verwijderd. Dat koste veel moeite omdat die pijp uit drie (?) concentrische buizen bleek te bestaan. Daarnaast zaten er direct onder de kap twee bochten. Het volgende probleem waren de zelf-tappende schroeven (Parkers) die in de lager gelegen buis naar binnen staken en het naar beneden schuiven van de flexibele buis van kunststof onmogelijk maakten.
Met enige kracht werden die uitstekende schroeven omgebogen (met een metalen buis en een hamer) en kon daarna een starre (rechte) kunststofbuis naar beneden worden geschoven. Aan de onderkant werd vanuit onze vliering een buis met een 90 graden hoekdeel aan de verticale buis bevestigd. Afgedekt werd de boven de combikap uitstekende buis met een kapje tegen regen en vogels. De monteur verzekerde mij dat het geheel niet zou lekken bij regen. We zullen het zien. Deze constructie was volgens de monteur niet geschikt om ook de onderliggende appartementen te bereiken.
De gemonteerde ketel heeft geen boiler voor tapwater. De ketel levert zijn warm water rechtstreeks aan de douche. Met gelukkig voldoende hoeveelheid voor onze regendouche.
De draadloze afstandsbediening werkte adequaat, werd verbonden met internet en gebruikt de app van Vaillant zelf. De eRELAX/vSMART werkt na registratie bij Vaillant goed.
Nu is het even kijken hoe alles in de dagelijkse praktijk werkt en gaan wij nadenken over de eventuele vervolgstap, de warmtepomp.
Niet volgens de wettelijke regels is de opening in de schachtwand rond het RGA kanaal. Deze is niet luchtdicht en brandveilig. Dat moet op korte termijn alsnog in orde worden gebracht.
Enkele foto’s behorende bij de montage van onze nieuwe ketel.
| De monteur | De leidingen in de schacht (één van beide schachten) | De nieuwe ketel |
|---|---|---|
 Veilig aangelijnd met 5 mobiele ankers. Hij werkt aan de combikap. |
 Foto gemaakt vanuit de sparing op de vliering naar beneden. Zwarte buizen=aanvoer buitenlucht ketel. Stoffige lichte buizen=rookgasafvoeren. Grote buizen=afvoerlucht MV’s. |
Vaillant EcoTEC Plus CW5 met vuil- en luchtafscheider, draadloze module (linksonder) en twee gebeugelde buizen. Zwart=aanvoer buitenlucht. Wit=RGA. |
De beste plaats om in de noordoost kant (nr 32,36,40,42) van de schacht te kijken is vanuit de vliering van het penthouse. De schacht aan de ZW kant (30,34,38) is lastiger omdat die schacht overal zichtbaar is in de appartementen. Op de vliering van het penthouse kunnen de gipsblokken eenvoudig worden verwijderd of uitgezaagd en na de werkzaamheden nieuw worden geplaatst. Een mogelijk alternatief zou via de combikap kunnen zijn. Mogelijk kan die combikap tijdelijk worden verwijderd?
Opbouw van beide schachten voor kanalen en buizen ter hoogte van het penthouse.
Er zijn twee schachten die verticaal door het gebouw lopen. Zij bevinden zich redelijk centraal in het gebouw achter de gastenwc’s en aan beide zijden van de betonnen muur die de appartementen op één verdieping van elkaar scheidt. De rechter is iets groter uitgevoerd vermoedelijk vanwege de forse buis van de mechanische ventilatie vanuit de kelder.
In het penthouse zijn de buitenmaten links 70x81cm en rechts 70x94cm.
De binnenmaten zijn links 56x74cm en rechts 56x87cm.
Het is een schets, maar de opbouw is goed te zien.
De drie kleine en dubbel uitgevoerde kanalen zijn van de aan- en afvoerkanalen van de individuele HR-ketels. Die van het penthouse zijn alleen op de vliering aanwezig en op de foto te zien. Verder zie je de twee rioolbuizen (waar op de lagere etages buizen in uitmonden) en de grotere afvoer van de mechanische ventilaties per appartement. De grootste omvang heeft de mechanische ventilatie vanuit de kelder (voor de bergingen en de containerruimte).
Mijn advies aan de VvE betreffende de individuele kanalen (aanvoer van buitenlucht en afvoer van rookgassen) is:
– Het individueel plaatsen van vervangende ketels is geen probleem. Er zit wel een addertje onder het gras.
– Het individueel vervangen van de aan en afvoerleidingen is wel een probleem en geen goede zaak, dat dient de VvE te organiseren en in één keer te laten plaatsvinden. De kosten zijn niet voor de VvE maar zullen door de leden naar verhouding moeten worden afgerekend. De schacht is brandwerend en mag niet worden geopend.
VvE-Belang adviseert om het jaarlijkse onderhoud door één bedrijf te laten uitvoeren. Daarbij moet ook inspectie van de kanalen plaatsvinden. Dan is één onderhoudsbedrijf wel zo handig.
Met andere woorden: de buizen/leidingen in de schacht kunnen het best in overleg met en door de VvE worden afgesproken en wel vóór het vervangen van de ketels. Aangezien alle bewoners binnen enkele jaren zullen moeten overgaan op nieuwe ketels kan dat vanaf nu al gebeuren. We weten dan zeker dat er binnen de schacht geen problemen ontstaan.
Ik ben bezig te achterhalen welke firma de combikap op ons dak heeft geproduceerd. Vrijwel zeker Egeda uit België? Helaas doen zij geen zaken meer in Nederland.
Verschillende sites over rookgasafvoeren (RGA):
Rijksoverheid en RGA
Youtube filmpje
RGA VvE-Belang 1
RGA VvE-Belang 2
Erkende installateur centrale verwarming zoeken
Je centrale verwarming installeren laat je over aan een professional die beschikt over de juiste certificeringen. Zo ben je zeker dat de installatie voldoet aan de wet en kan je ook rekenen op cv-installateurs met de juiste kwalificaties & expertise. Het gaat o.a. om de volgende certificeringen:
InstallQ: alleen vakbekwame installateurs cv met dit certificaat mogen nog werkzaamheden verrichten aan cv-ketels, geisers en gashaarden.
Techniek Nederland: je kiest best voor een centrale verwarming installateur die lid is van Techniek Nederland, de Nederlandse organisatie van de installatiebranche.
SCIOS: alleen cv-installateurs met een SCIOS-certificaat mogen het onderhoud van je verwarmingsinstallatie uitvoeren. Stichting SCIOS beheert en ontwikkelt kwaliteitssystemen voor bedrijven voor de inspectie en het onderhoud van technische installaties.
CO-certificaat: de gasketelwet bepaalt dat werken (plaatsing / onderhoud / reparatie) aan gasverbrandingsinstallaties enkel uitgevoerd mogen worden door installateurs met een CO-certificaat.