ALV-besluit van 1 mei 2024: we nemen zonnepanelen!
Het definitieve legplan in de offerte zag er zo uit:
Aangezien de VvE eigenaar van de installatie wordt moet de verdeling voldoen aan de splitsingsacte. In eerste instantie werd daarbij gedacht in aantal panelen per eigenaar, maar omdat de ligging van de panelen niet overal vergelijkbaar is is dat niet de goede basis. Uitgangspunt voor de juiste verdeling is niet het aantal panelen per eigenaar, maar de opbrengst van de groep panelen per appartement-eigenaar. En dan niet gezien over een korte periode van enkele dagen of een maand, maar de periode van een jaar.
Die verhoudingen zijn in de teller 15-15-18-18-18-18 of 28 en opgeteld 130 (de noemer). Voor een appartement op de begane grond is de verdeelsleutel dan bv. 15/130.
De getallen in de teller zijn deelbaar door 3 (bijna tenminste). Als je dat doet krijg je 5-5-6-6-6-6 en 9,34. Opgeteld 43 panelen. Door rekening te houden met de mindere opwek aan de NO-kant is een redelijk evenredige verdeling gelukt met 10 panelen met mindere opwek. Tel daar nog 5 panelen bij voor de algemene ruimte en je komt op een totaal van 49 panelen. Dit is het maximale aantal panelen dat door de opstalverzekering (CB) zonder aanvullende vragen of keuring wordt meeverzekerd.
Op 8 juni 2024 las ik in het Eigen huis Magazine van VEH:
“Bij vijftig zonnepanelen of meer op het gezamenlijke dak is een speciale, dure keuring nodig, tenzij elke appartementseigenaar een eigen omvormer heeft.” Die uitzondering werd ons door CB niet genoemd. We moeten nadenken over uitbreiding van de lange rij op de Noord-Oost-kant van het dak met enkele panelen, voor de algemene ruimte. Maar eerst moet CB worden gebeld.
Centraal Beheer hoeft alleen maar te weten hoeveel het totale investeringsbedrag is en wanneer de installatie geplaatst wordt.
Polis Centraal Beheer 2024-v2 dd 09-01-2024
Tweede bijeenkomst: 9 april 2024
Op één na zijn alle eigenaren voor zonnepanelen, dit is de grote lijn. Op de ALV van 1 mei 2024 wordt het besluit geformaliseerd.
Voorwaarden Centraal Beheer aan opname zonnepanelen in opstalverzekering
Ons nummer bij CB (kenmerk): 628835
Gedachten begin april 2024
Voorstel verdeling volgens splitsingsacte (pro rato)
Ons dak bestaat uit twee delen. Het ZW-gedeelte met het terras van het penthouse en het gedeelte op het NO aan de andere kant van de nok. Het ZW-gedeelte is zeer geschikt voor zonnepanelen, het NO-gedeelte veel minder, omdat er weinig zon komt.
Alle eigenaren binnen de VvE zijn volgens de splitsingsacte samen eigenaar van het gebouw (dus ook van het dak). Iedere eigenaar zou “zijn” oppervlak kunnen gebruiken. De twee kleinste appartementen voor 15/130e, de 4 appartementen daarboven voor ieder 18/130e en het penthouse voor 28/130e.
Die vastgelegde verhouding is haalbaar op het ZW-gedeelte van ons dak. Deel alles door 3 en het wordt 5,5,6,6,6,6 en 9 panelen (eigenlijk 9,34). Zoals op de foto.
Bij de witte strepen worden geen panelen geplaatst. Het rendement van de panelen is op het vlakke gedeelte van het dak 96% en 91% op het steile gedeelte. Dat is hoog.
De opbrengst aan de andere kant van de nok is slechts rond de 70%.
Samenvatting: verdeling kosten op basis van splitsingsacte.
Offerte Soleca voor 45 PV
Ingevulde checklist Soleca
26 Maart 2024
Op 26 maart werd in een apart VvE-beraad het principe-besluit genomen om 37 zonnepanelen te laten installeren. In twee lange rijen boven het terras (15 en 14) en acht panelen boven de berging van het terras. Gericht op de zuidwesten met een hellinghoek van 21,8 graden en een efficiëntie van 96%. Maar vele zaken waren nog onduidelijk.
Er zou worden uitgezocht hoe het zit met de verzekeringen van de panelen zelf. SolarWatt is een Duits merk met goede verzekeringsvoorwaarden en garanties. Ook de opstalverzekering van Centraal Beheer zou worden bekeken. En uiteraard de leveringsvoorwaarden van Groene Woningen in Katwijk.
De aanleg van de installatie zou helemaal gebeuren op kosten van de VvE en de VvE zou eigenaar van de complete installatie worden en blijven. Daarbij werd voorgesteld om ieder appartement 5 panelen ter beschikking te stellen en 1-2 voor de algemene ruimte.
Verderop op het plaatje van het maximale legplan zijn die twee groepen goed te zien.
Klik hier voor meer informatie over ons dak
Meer informatie over hellinghoek en oriëntatie zonnepanelen
Maar er rezen bezwaren. Eén eigenaar zag het nut van de panelen voor het eigen appartement niet en wilde niet meedoen. Formeel is voor een nieuwe investering een gekwalificeerde meerderheid voldoende. Hoewel er voldoende voorstemmers waren en daarmee formeel een besluit kon worden genomen, voelde het niet goed om een ingrijpend besluit te nemen waar niet alle eigenaren achter stonden. We moesten opnieuw overleggen.
Begin 2024
Wij wonen sinds 2010 in een gebouw met bijna ideale ligging voor de aanleg van zonnepanelen. Een groot vlak dak met een hellingshoek van 21,8° en een oriëntatie van 40°. Maar het lukt ons als VvE niet om hierover een besluit te nemen.
Wat waren de weerstanden en de uitdagingen?
Om te beginnen spelen onze leeftijden een belangrijke rol. Het zal mijn tijd wel duren, hoor je al gauw. Een andere reden om er niet aan te beginnen zijn de kosten en opbrengsten. Het is duur en ze leveren weinig op. Verder zouden onze daken vanwege het zink ongeschikt zijn. Te risicovol. De wind blaast de panelen zo van het dak, het dak raakt beschadigd en reparaties aan ons dak zijn vreselijk duur. Het dak is (te) kwetsbaar.
We zijn nu 13 jaar verder en die argumenten hoor je nog steeds.
Toch zie je een fundamentele verandering bij installateurs als zij adverteren met: wij leggen zonnepanelen op alle daken, ook op zink. Let wel installateurs met de benodigde certificaten.
Daar kwam begin 2024 nog een positieve factor bij, de salderingsregeling die vanaf 2025 zou worden afgebouwd werd door de overheid gecontinueerd. De afbouw ging niet door, de saldering bleef bestaan. In de zomer opgewekte zonnestroom kon in de winter worden verrekend waardoor de investering sneller kon worden terugverdiend.
Wat is saldering
Bij salderen wordt de opgewekte elektriciteit weggestreept tegen het verbruik. Over het hele jaar. Dat is voordelig omdat jet de stroom die je opwekt in de goedkope zomermaanden mag wegstrepen tegen de dure stroom in de winter. Wie meer opwekt dan verbruikt, krijgt voor het overschot een vergoeding.
De saldering zou vanaf 2025 tot 2031 worden afgebouwd. In februari 2024 heeft de 1e kamer besloten de saldering niet af te bouwen, maar voorlopig aan te houden. Daardoor zijn zonnepanelen veel sneller terugverdiend.
Mijn eerste voorstel
Mijn voorstel is om klein te beginnen, zoals ik op onze laatste ALV heb beschreven. Twee zonnepanelen per appartement en één of twee panelen voor de. algemene ruimte (de verlichting van het trappenhuis). Liefst te plaatsen in één nette rij panelen boven ons terras waardoor ik er goed zicht op heb.
Per appartement bedraagt de investering € 1.587,50 en dat bedrag heb je binnen 7 jaar terugverdiend door vermindering van je stroomkosten. Daarna zal de installatie nog ruim 20 jaar geld en energie besparen. En als de stroom helemaal uitvalt blijven onze panelen gewoon stroom leveren. Op een normaal zonnige dag leveren de twee panelen je bijna 1000Watt per uur op. Bovendien stijgt de waarde van je appartement met een bedrag dat hoger is dan je investering. En mocht je na enige tijd meer panelen willen aanschaffen is dat heel goedkoop mogelijk, de infrastructuur ligt er dan al en ruimte is er in overvloed (zie eerste foto).
Aanvullende achtergrond-informatie
Bijna alle zonnepanelen die in Nederland (of elders) worden verkocht en geïnstalleerd komen uit China. Slechts een hele kleine fractie komt uit Duitsland en de VS.
De één is de firma First Solar die in Arizona (Tempe) in de VS PV ontwikkelt en produceert.
Verder is er de firma Meyer Burger in het oosten van de bondsrepubliek (BRD) en Solarwatt. Solarwatt is een van de marktleiders in Europa en staat goed bekend onder installateurs. Ook hun verzekering is goed. Helaas zijn de prijzen wel hoger.
Onze acht VvE’s en zonnepanelen
Binnen de acht VvE’s is er vanaf de oplevering in 2010 een aantal malen gesproken en gedacht over het plaatsen van zonnepanelen op onze zinken daken. De voorstellen daartoe hebben altijd veel weerstand opgeroepen: het is niet mogelijk, het is onveilig, ze waaien bij een beetje wind weg en het geeft schade aan het dak. Dat leek te worden bevestigd door de weigering van de installateurs van zonnepanelen die het niet aandurfden om deze te plaatsen, vermoedelijk mede vanwege de overvloed pannendaken die simpeler te bedekken waren.
Daar kwam nog bij dat er bij het eerste gebouw stormschade was opgetreden. Voor tegenstanders van zonnepanelen was dat hét bewijs dat het onveilig was om zonnepanelen te plaatsen. Dat de fels van de zinken banen was blijven staan (waar de zonnepanelen op gefixeerd worden) was voor de tegenstanders geen reden hun standpunt te herzien. Voor mij was het vast blijven zitten van deze felsen een overtuigend bewijs dat het dak geschikt was, sterker nog ik durf de stelling aan dat met zonnepanelen de schade voorkomen had kunnen worden.
Nu alleen nog een of meerdere installateurs vinden die het aandurfden. Begin 2024 bleek de afzet van zonnepanelen te stagneren en gingen installateurs opnieuw nadenken en vond ik er twee. Op hun sites stond dat er geen ongeschikte daken waren. Zij plaatsten op alle daken zonnepanelen. Geweldig.
De montage op het dak
Het monteren van zonnepanelen op een felsdak (zink).
De meeste bedrijven die zonnepanelen verkopen en installeren doen dat op daken met gewone dakpannen of platte daken met een laag van bitumen of EPDM. Daar hebben ze routine mee opgebouwd en daar zijn ze goed in. Bovendien was daar ruim voldoende vraag naar. Er was dus geen behoefte, laat staan noodzaak, om naar andere daken te kijken.
Als deze bedrijven tot de ontdekking kwamen dat op ons gebouw zink lag dat in banen met elkaar werden verbonden met felsnaden trokken zij zich terug. Zij gaven te kennen dat een zinken dak niet geschikt zou zijn en durfden de installatie niet aan. Daar kwam verandering in door enkele bedrijven die expliciet op hun site hebben opgenomen dat zij op alle daken zonnepanelen aanbrengen. Ook op zink.
De verbinding
Tussen de zonnepanelen op het dak en de meterkasten van de individuele appartementen leiden kabels de zonnestroom naar de meterkast (en het elektriciteitsnet). Door die kabels gaat de stroom die door de micro-omvormers is omgevormd van 400V DC (gelijkstroom) naar 230V AC (wisselstroom) met 50Hz.
Binnen onze meterkasten zijn tijdens de bouw twee verticaal lopende onderlinge verbindingen aangebracht. Het gaat om PVC-buizen met een diameter van 40 en 50mm, zie foto. Daar doorheen gaan de CAI-kabels (40mm) en de telefoonkabel (50mm). In die buizen is nog voldoende ruimte beschikbaar om de kabels te trekken die de micro-omvormers achter de zonnepanelen te verbinden met de elektriciteitsmeter in de meterkast. De verbinding is dus vrij simpel te maken. De monteur van het glasvezelbedrijf zag er geen probleem in om die kabels erbij te plaatsen.
De kabel
Voor 1 fase omvormers wordt 3 aderige kabel gebruikt van 3 x 2,5mm2 en voor 3 fase omvormers 5 x 2,5mm2. Met een diameter van de kabel tussen 10mm en 14mm.
Om kabelverliezen te beperken dient de kabel van de omvormer (achter het zonnepaneel) naar de meterkast bij voorkeur niet langer dan 20 meter te zijn.
De verzekering
Bij het plaatsen van zonnepanelen op een gebouw is het noodzakelijk goed naar de risico’s te kijken en die af te dekken bij een verzekering van de leverancier of van de eigen opstalverzekering. Heel veel bedrijven leggen dat risico gewoon bij de klant neer en praten er niet over. Er zijn leveranciers die dat anders doen en de geplaatste panelen all-risk verzekeren. In principe voor 5 jaar gratis. Daarna voor een relatief klein bedrag (<€ 500) te verlengen voor opnieuw 5 jaar. Panelen van SolarWatt zijn zo verzekerd.
Zie onder aan de pagina.
Het eerste legplan
Ons plan is om klein te beginnen en later eventueel uit te breiden. We willen zo min mogelijk terug moeten leveren. We toppen daarmee ons verbruik af en dus de vaste kosten. In een later stadium zouden nog meer panelen kunnen worden geplaatst. Ook op het steile dakgedeelte.
In eerste instantie betekent dat aanleg van twee zonnepanelen voor ieder appartement. Dat zijn in totaal 14 panelen. Daar zouden we nog een of twee panelen voor de algemene ruimte aan toe willen voegen. Totaal zijn dat dus 16 panelen. Uit de berekening bleek dat die 16 panelen in één lange rij op ons dak passen. Net boven het terras van het penthouse. Zoals het legplan toont.
De bruikbare breedte van het dak omvat 28 banen zink van HOH 60cm.
De belegbare breedte is dus 16,8 meter. Bij zonnepanelen met een breedte van ongeveer 1000mm kunnen daarmee 16 panelen op één rij worden gelegd. Tot 1050mm nog net 16, daaronder 15.
Afstanden dakranden: hou altijd een afstand van circa 20 cm tussen de zonnepanelen en de dakrand, dakgoot en nok. We noemen dit de zogenaamde No-Go-zone.
Maten van SolarWatt (Duits) 1134x1722mm
Maximaal legplan in 2024
De rechter foto toont een legplan voor het maximale aantal panelen dat op ons (oneven nummer) hele dak zou kunnen worden geïnstalleerd. Het zijn er ruim 100. Een gigantisch aantal met een even gigantisch vermogen (bijna 50.000 Watt als de zon schijnt, dat is twee keer de wegdekverwarming van de hellingbaan).
Voor de duidelijkheid, dit is niet mijn voorstel, maar een theoretische mogelijkheid. Om te weten wat installatie-technisch en verzekerings-technisch mogelijk is.
De meeste opbrengst krijg je op de locatie boven en naast het grote terras (96%), slechts weinig minder leveren panelen op die geplaatst zijn op het steile gedeelte aan de buitenkant van het terras (91%). Minder is alles aan de andere kant van de nok (±75%).
Theoretisch maximaal aantal
Als je rekent met grote panelen (1134x1909mm) zijn de volgende aantallen mogelijk per dakdeel.
Op het terrasdeel van het dak:
Op steile deel van 59 graden onder het terras (hemelwaterafvoer terras blokkeert 2 panelen) passen er 12.
Op het vlakke deel van 22 graden passen 15+14 (29)panelen. Boven onze berging van 22 graden nog eens 8. Op 22 graden totaal dus 37.
Dan de andere kant van de nok:
Op het horizontale deel van de dakkapel passen er 14.
Aan dezelfde kant van de nok op het bovenste gebogen deel kunnen er worden geplaatst: 28 (2×14)
En tenslotte op het steilere deel van het gebogen dak passen nog eens 8 tot 10.
Bij elkaar maximaal 107 tot 111.
Berekening opbrengst zonnepanelen
Om de opbrengst van de zonnepanelen te kunnen achterhalen, is het raadzaam om gebruik te maken van een handige formule:
Totale vermogen in Wp x Instralingsfactor x Verliesfactor = Jaaropbrengst in kWh
Hierbij is het totale vermogen in Wp een vermenigvuldiging van het aantal panelen keer het vermogen van een paneel. De instralingsfactor is afhankelijk van de stralingssterkte van de zon, deze verschilt per dag, tijdstip en tijd van het jaar. In Nederland wordt daarom over het algemeen een gemiddelde van 85% of 0,85 gebruikt. De verliesfactor is een procentueel kengetal dat aangeeft hoeveel verlies een zonnepanelen-systeem aan instraling mist, omdat de kijkhoek van de panelen en de helling van het dak afwijkt van de optimale instralingsfactor. Om de verliesfactor te kunnen bepalen, dien je de hellingshoek en de kijkhoek van het dak te weten. Met behulp van deze twee kan volgens de tabel van Hespul de verliesfactor worden bepaalt.
Ook de locatie van de zonnepanelen binnen Nederland maakt verschil. Het oosten van Nederland heeft enkele procenten minder, het westen enkele procenten meer instraling dan het gemiddelde van 0,85. Voor Voorschoten gebruik ik daarom 0,87 (in plaats van 0,85).
Enkele rekenvoorbeelden:
Een paneel van 480Wp
Instraling in Nederland 0,85 (Voorschoten 0,87)
Verliesfactor via Hespul te vinden op ons vlakke dakdeel van 21,8 graden is 96% (in plaats van 100%), bij 59 graden 91% en rechts naast de nok rond de 75%.
Jaaropbrengst van één paneel:
480Wp 0,87 96% jaaropbrengst 397 kWh op dak van 21,8graden
480Wp 0,87 91% jaaropbrengst 376 kWh op dak van 59 graden
480Wp 0,87 75% jaaropbrengst 310 kWh op dak aan NO-zijde van de nok
Met deze berekening kan je voor iedere ligging en per paneel de jaaropbrengst bepalen en tot een evenwichtige verdeling binnen de VvE komen. Bovendien is direct duidelijk dat de steile rand een betere opbrengst heeft dan aan de noord-oost-kant van de nok.
Eigen checklist
Programma van eisen zonnepanelen (garanties en verzekering)
Offertes
Van de firma Soleca:
Offerte voor 15 PV
Offerte voor 37 PV
Offerte voor 45 PV
De offertes hierboven zijn van een klein en vrij nieuw bedrijf met enthousiaste jonge technici. Een offerte waarbij alles klopt. De certificaten, de panelen, de aan te leggen infrastructuur, de garanties, de verzekering. En tenslotte ook nog de prijs en de betalingsvoorwaarden. Te betalen als alles naar behoren werkt en panelen uit Taiwan van 475Wp.
Van de firma Groene Woningen uit Katwijk:
Offerte voor 16 PV
Dit is het bedrijf uit Katwijk van de heer Stefan van der Laan. Hij woont hier in onze wijk. Duitse panelen van 420Wp.
Van de firma Zongeschikt:
Hun site: PV op een zinken dak
De offerte van dit bedrijf was meerdere duizenden euro’s duurder dan de eerste 2 en viel dus af.
Verzekeringsvoorwaarden en garanties
Verzekeringsvoorwaarden-SOLARWATT-Aon-2019
Solarwatt-all-risk-brochure
Hoe zijn de verzekeringsvoorwaarden van onze opstalverzekering bij Centraal Beheer?
Polis Centraal Beheer 2024-v2 dd 09-01-2024